Powód i cele adaptacji toru wodnego: 

Nowe biuro Waterway (WNA) Berlin planuje dostosowanie kanału żeglugowego szlaku wodnego Lower Havel pomiędzy Wielkim Wendsee a śluzą Spandau do ekonomicznego transportu towarowego nowoczesnymi statkami żeglugi śródlądowej.

Aby sprostać wymaganiom żeglugi śródlądowej, w połowie XIX w. przebudowano tamy, ustalono cele dotyczące wykorzystania piętrzenia z użytkownikami, co umożliwiło wykorzystanie Haweli jako drogi wodnej, którą uczyniono bardziej bezpieczną dla żeglugi. Od tego czasu rzeka jest jednym z głównych europejskich szlaków żeglugowych i stanowi integralną część krajobrazu kulturowego regionu. Dolny szlak wodny Havel (UHW) zaczyna się od UHW-km 0,00 na zbiegu Szprewy w północno-zachodnim Berlinie, a kończy się UHW-km 148,50 w Havelbergu na Łabie. Natomiast Middle Havel jest nazwą geograficzną / naturalistyczną. UHW lub Mittlere Havel charakteryzują się dużymi odcinkami jezior, kanałami skracającymi i naturalną częścią rzeki poniżej Ketzin z licznymi starymi pętlami rzecznymi, starorzeczami i różnymi wyspami. Adaptacja toru wodnego do wydajnej sieci dróg wodnych jest warunkiem opłacalnego pod względem ekonomicznym i ekologicznym transportu towarowego barkami i przyczyni się do zauważalnego zmniejszenia stale rosnącego kołowego ruchu drogowego w relacji wschód-zachód, a tym samym do zmniejszenia emisji CO2. Obecne planowanie docelowe przewiduje, że po ukończeniu przebudowy na kanale Elbe-Havel nowoczesne statki śródlądowe będą mogły pływać do Berlina z zachodu bez ograniczeń.  

 Projekt rozbudowy "Drogi wodnej Lower Havel między Plaue a Jungfernsee" obejmuje ok. 53 km następujących jej odcinków: Great Wendsee, Plauer See (trasa przez jeziora). Droga wodna Lower Havel (UHW), UHW-km 66.70 do UHW-km 19.90 (następny obszar Poczdamu (S 10) do UHW-km 0.00 jest częścią Berliner Nordtrasse). Trasa jest podzielona zgodnie z prawem planowania na następujące obszary: trasa przez jeziora (UHW 01) nie zostanie rozszerzona i dlatego nie wymaga zatwierdzenia planu. Planowana Sekcja 2 wymaga zatwierdzenia (PFA 2) kanał silosowy, jest już zakończony. Ustalenie planu Sekcja 3a (PFA 3a) Sluice - Brandenburg (tylko łączące sekcje bez solidnej konstrukcji). Planowanie oceny Sekcja 4 (PFA 4) River - Havel. Zatwierdzenie planu sekcji 5 (PFA 5) kanał Sacrow - Paretzer z obszarem ust. Hawela kanał. Ponadto sekcje zatwierdzania planów zawierają środki kompensacyjne i wymiany. Kraj związkowy Brandenburgia przeprowadził już procedurę planowania regionalnego w 1996 r., dzięki czemu projekt jest zgodny z celami kraju.

 Wraz z rozwojem tych dróg wodnych, regionalnym aspektem będzie połączenie portowych lokalizacji miasta Brandenburg poprzez Havelę z centrum ruchu towarowego GVZ Berlin West w Wustermark, co ułatwi ruch regionalny.

 Szczególne uwzględnienie kwestii ekologicznych.

 Transport towarów drogami wodnymi oferuje najlepsze perspektywy na przyszłość. Żaden inny system transportowy nie może przewozić ładunków przy porównywalnie tak niskim zużyciu energii i najmniejszej emisji zanieczyszczeń. Rada Wspólnot Europejskich zaleciła zatem, aby rozwijać jednolitą europejską sieć dróg wodnych. Dzięki 17 niemieckim projektom transportowym kraje związkowe mają zapewnione skuteczne połączenie drogą wodną z zachodnioeuropejskim systemem szlaków żeglugowych, a tym samym dostęp do portów Morza Północnego i Bałtyku. Zadania biura polegają na planowaniu i realizacji rozbudowy oraz inwestycji odtworzeniowych w drogach wodnych.

 Obszar UHW ma wiele ważnych ekologicznie struktur. Istnieją różne cenne typy siedlisk; jako siedliska dla zagrożonych gatunków zwierząt i roślin. Ochrona gleby, roślin i zwierząt ma wpływ przede wszystkim wód powierzchniowych i gruntowych. To czyni je wrażliwymi na zmiany poziomu wody. Nowe Biuro Berlin Waterway chce maksymalnie ograniczyć interwencje w zakresie flory i fauny na jak najniższym poziomie. Przystosowując tor wodny do korzystniejszych warunków żeglugowych na obszarach wodnych jest brana pod uwagę daleko idąca ochrona środowiska. Umocnienie nabrzeży i ich odnowa jest wykonywana tylko wtedy, gdy wymaga tego bezpieczeństwo żeglugi lub spodziewane jest uszkodzenie terenu lub urządzeń osób trzecich. Badanie wpływu na środowisko zostanie wykonane jako podstawa oceny oddziaływania transportu barkami na środowisko. Na tej podstawie zostanie utworzony plan ochrony krajobrazu, który oceni interwencje wynikające z modernizacji i uwzględni środki kompensacyjne. Badania te są uzupełniane poprzez sprawdzenie zgodności wg. wytycznych FFH (FFH = Flora-Fauna-Habitat) i składniki związane z ochroną gatunkową. Uwzględniono również cele ramowej dyrektywy wodnej UE (RDW).

 Należy podkreślić, że modernizacja powyższego odcinka drogi wodnej na Haweli, łączącej jednocześnie szlaki wodne środkowej i wschodniej Europy ze szlakami starej UE znajduje się na terenie byłej NRD i nie była dostosowana do nowoczesnych jednostek transportowych. Po oddaniu do eksploatacji nowej podnośni Niederfinow będzie to droga wodna dostosowana dla nowoczesnego taboru do transportu śródlądowego. Dla Polski ma to istotne znaczenie, gdyż Zespół Portów Świnoujście – Szczecin jest naturalnym - najbliżej położonym Berlina portem dla jego zaopatrzenia w sposób najbardziej ekologiczny i tani a po przywróceniu żeglugi na Odrze barki będą obsługiwać ciążący transport towarów na zachód Europy właśnie trasą UHW.

 Opracował Władysław Wąsik na podstawie: WSV.WNA www.wna-berlin.de/Grafiken/icons/wsv_logo_home_neu.jpg  

Komentarze:

 Byłem ostatnio w Berlinie w grudniu 2018 r. Zawiozłem tam węgiel z Hamburga do elektrowni Reuter na Sprewie. Wiele opisanych w artykule przebudów kanałów jest prawie zakończona. Na jeziorach bez zmian i tutaj raczej nic nie da rady zmienić.  Niestety głębokość tranzytowa tylko 250 cm.  Praktycznie z Berlina w kierunku na zachód nie ma co wozić.  Większość jednostek na tej drodze wodnej to polskie jednostki lub tylko pod flagą RFN, ale polskie. "Spartolona" jest śluza Wusterwitz i zrobił to jakiś „tani” wykonawca. Najprawdopodobniej śluzę trzeba będzie rozwalić i wykonać od nowa. Przy przebudowie kanałów pracowały polskie jednostki min. "Navigar" Zbyszka Garbienia i Tadka Deneko (już nie żyje) naszych absolwentów oraz OT Logistics. Latem jest to bardzo atrakcyjna i niebezpieczna trasa ze względu na dużo sportowych jednostek i ...nagich kobitek. Pozdrawiam :Józef Węgrzyn - absolwent TŻŚ, całe życie zawodowe związane z żeglugą, obecnie mieszka i pływa w żegludze śródlądowej w Niemczech.

 Z zaciekawieniem przeczytałem artykuł Władka o planowanych i już wykonanych pracach na drodze wodnej łączącej Berlin – Poczdam z siecią dróg wodnych Niemiec. Właściwie to należy powiedzieć o przebudowie już istniejących kanałów. Ostatnio w Poczdamie byłem 25-30 lat temu (nawet dobrze nie pamiętam) świeżo po upadku muru berlińskiego. Droga wodna tam prowadząca była taka jak ówczesne DDR, kręta wąska, oberwane brzegi, mielizny. Trzeba było naprawdę uważać. Ruch statków niewielki. Praktycznie to tylko pasażerki tam pływały. Jak słyszę, że dzisiaj ta droga wodna jest już (bądź lada chwila będzie) całkowicie przebudowana do kat. IV to można tylko przyklasnąć i pozazdrościć, że u nas tak się jeszcze nie robi. Faktem jest, że z tych rejonów nie ma zbyt wiele towarów do transportu wodnego, ale kto wie co będzie za lat kilka. Jak w latach 30 –tych Niemcy budowali pierwsze autostrady to też nie było aut. Patrząc z naszego punktu widzenia to należy się cieszyć, że przybędzie jeszcze jeden port do obsługi przez naszą flotę wożącą towary ze Szczecina, Kostrzyna czy kiedyś może z Wrocławia do Berlina, Poczdamu, i innych niemieckich portów. Wszak połączenie Odra – Havela i Odra- Sprewa jest i jak wiemy też jest cały czas w przebudowie do klasy IV. Pozdrawiam: Stanisław Kwiecień - absolwent TŻŚ, wieloletni kapitan na europejskich drogach śródlądowych.