Kapitan żeglugi śródlądowej: Józef Władysław Węgrzyn

Na zdjęciu Józef Węgrzyn wraz z małżonką Martą

Będąc absolwentem '75 wrocławskiego TŻŚ doskonale pamiętam czasy, kiedy przed maturą przyjeżdżali do nas do szkoły przedstawiciele kadrowi wszystkich przedsiębiorstw żeglugowych jakie istniały wówczas w naszym kraju. Mając już 25 lat i wymagane patenty zostałem kierownikiem BM-500, czyli nazywanym dzisiaj tak ładnie kapitanem statku. W skład mojej pierwszej załogi wchodzili również absolwenci TŻŚ. Mechanikiem był starszy zrównoważony i bardzo poważny Jurek Dobaczewski. Natomiast bosmanem Boguś Wachowicz. 

W 2020 roku obchodzę kilka „okrągłych” rocznic związanych z żeglugą śródlądową:

50-lecia rozpoczęcia nauki zawodu w Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu,

40-lecie uzyskania pierwszego niemieckiego patentu kapitańskiego w Berlinie oraz 30-lecie rozpoczęcia pracy w niemieckich firmach żeglugowych w Hanowerze (Hannover). 

Byłem pierwszym Polakiem pracującym w hanowerskiej firmie żeglugowej NVG (Niedersächsische Verfrachtungsgesellschaft) i jako kapitan (zmiennik) prowadziłem oba tego typu zestawy N1 i N2. Pierwszy wszedł do eksploatacji pod koniec lat 80-tych "Niedersachsen 2 i Hannover 2" pod dowództwem kpt. Wernera Vitzke pochodzącego ze starej niemieckiej odrzańskiej rodziny łodziarskiej. 

Ponieważ większość swojego żeglugowego życia zawodowego spędziłem na zachodnich szlakach żeglugowych to chciałem Wam udostępnić przetłumaczony artykuł o niemieckich drogach wodnych, który ukazał się na stronie internetowej Federalnego Stowarzyszenia Niemieckiej Żeglugi Śródlądowej (BDB) , - Der Bundesverband der Deutschen Binnenschifffahrt e.V. (BDB).

Józef Węgrzyn

"System dróg wodnych"

Fakty i Liczby:

Sieć federalnych dróg wodnych ma długość około 7300 km wszystkich dróg wodnych obejmujących około 17 800 kilometrów kwadratowych tych wód. Z tego ok. 6550 km znajduje się na śródlądowych drogach wodnych, a ok. 690 km na drogach morskich (bez zewnętrznych obszarów dostępu do morza). Około 34% długości sieci to swobodnie płynące lub regulowane odcinki rzek, 42% odcinków rzek kontrolowanych zaporami i 24% sztucznych dróg wodnych (kanałów). Najważniejsze konstrukcje obejmują około 350 systemów śluz, około 300 systemów jazowych, cztery podnośnie, osiem barier zaporowych i około 1000 mostów. Sieć federalnych dróg wodnych reprezentowała środki trwałe o wartości około 40 miliardów euro w 2012 r.

Zgodnie z systemem europejskiej klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych 70% niemieckich dróg wodnych ma znaczenie międzynarodowe, 17% ma jedynie znaczenie krajowe. 13% nie jest klasyfikowanych lub nie obsługuje ogólnego ruchu.

Ren jest zdecydowanie najważniejszą i najbardziej ruchliwą śródlądową drogą wodną w Europie. Około 80% transportu towarowego w żegludze śródlądowej odbywa się na tej międzynarodowej głównej trasie łączącej zachodnie porty morskie z lądem. Na przykład ruch śródlądowy w porcie morskim w Rotterdamie, statek żeglugi śródlądowej ma modalny podział ponad 40%, w Antwerpii ponad 30%. Prawie 200 000 statków wypływa co roku z Dolnego Renu. To średnio około 550 statków dziennie.
Federalna Administracja Dróg Wodnych i Żeglugi posiada obszerne informacje na temat ilości towarów oraz znaczenia gospodarczego poszczególnych rzek i kanałów w Niemczech na swojej stronie internetowej: www.wsv.de.

Żegluga śródlądowa transportuje około 230 milionów ton towarów rocznie na niemieckich rzekach i kanałach, patrz grafika obok. Zdolność transportowa wynosi około 60 miliardów ton kilometrów. Transport towarowy jest niezbędnym partnerem dla branży spedycyjnej i Niemiec jako lokalizacji biznesowej.
Wymagania Federalnego Stowarzyszenia Niemieckiej Żeglugi Śródlądowej (BDB):

Żegluga śródlądowa nadal ma duży potencjał w zakresie zarządzania transportem towarowym w przyszłości. BDB współpracuje zatem z innymi stronami zaangażowanymi w system dróg wodnych (porty, spedytorzy, firmy), aby zapewnić utrzymanie rzek i kanałów oraz ich rozbudowę zgodnie z wymaganiami. Czyniąc to, należy w miarę możliwości pogodzić wymagania ekonomiczne i ekologiczne.

Przewidywalność i niezawodność transportu towarowego są najważniejszymi warunkami gospodarki załadunkowej i przemysłu. Turystyka na wodzie („Biała Flota”) opiera się również na niezawodnej infrastrukturze dróg wodnych. Wymaga to pewnych minimalnych wymagań dotyczących infrastruktury. Federalne Ministerstwo Transportu postępuje zgodnie z tym poglądem w „Narodowej Koncepcji Portowej” (2009) i chce stworzyć możliwie jednolity profil dróg wodnych. Główne zasady to duży motorowy statek towarowy i umożliwienie dwu- lub trójwarstwowego ruchu kontenerowego poprzez zwiększenie wysokości prześwitu mostów i rozszerzenie komór śluz, np. w sieci kanałów zachodnio-niemieckich.

Sieć federalnych dróg wodnych jest stale ulepszana, racjonalizowana i dostosowywana do zmieniających się wymagań poprzez środki rozbudowy. Niestety, stan dróg wodnych w przeszłości nie był przedmiotem zainteresowania polityków. Środki na rozszerzenie, takie jak te na Mozeli, będą rozciągane w ciągu dziesięcioleci. I ucierpiało także zachowanie: 30% śluz osiągnęło już wiek techniczny 100 lat lub go przekroczyło. Według WSV jedna trzecia wszystkich śluz jest obecnie w nieodpowiednim stanie. Prowadzi to do „zadania Herkulesa”, a mianowicie do gwałtownie rosnącej potrzeby nadrobienia bardzo rzadkich zasobów finansowych. BDB uważa: należy tutaj podjąć energiczne środki zaradcze!

Oprócz niezbędnych inwestycji w infrastrukturę dróg wodnych musi być dostępny wystarczający wykwalifikowany personel, aby jak najszybciej wykorzystać dostępne środki. Prawdą jest, że przy inwestowaniu w drogi wodne należy ustalić priorytety. Jednak BDB krytycznie odnosi się do orientacji opartej wyłącznie na obecnym natężeniu ruchu: nie może się zdarzyć, że całe obszary gospodarcze w Niemczech zostaną odcięte od dostaw przez statki żeglugi śródlądowej w przyszłości ze względu na malejące inwestycje.

Rzeki i kanały - coś więcej niż trasa transportowa

Rzeki i kanały to - w przeciwieństwie do torowisk lub autostrad (dróg) - coś więcej niż tylko szlaki komunikacyjne. Oprócz zastosowania w transporcie pełnią one ważne funkcje w zakresie zaopatrzenia w wodę, utrzymywania wody odbiorczej w celu spływu opadów i do celów drenażowych, zapobiegania zagrożeniom powodziowym i lodowym oraz w celu niedrogiego i czystego wytwarzania energii na odcinkach kontrolowanych z powodu zatorów. Wreszcie służą one do spędzania czasu wolnego. Rzeki są naturalnymi głównymi arteriami odprowadzającymi wodę. Duże ilości wody są pobierane z rzek i kanałów żeglugowych, zwłaszcza do celów przemysłowych. Rolnictwo i produkcja wody pitnej są również w dużej mierze oparte na tym zaopatrzeniu w wodę.

Energia wodna jest jedną z najbardziej przyjaznych środowisku form wytwarzania energii. W Niemczech często budowano elektrownie przepływo-kaskadowe w transporcie wodnym. Do rzek kontrolowanych przez kaskady z wykorzystaniem energii wodnej należą Weser, Górny Ren, Neckar, Main, Mosel, Saara i Dunaj o zainstalowanej mocy obecnie około 750 megawatów. Według informacji z WSV energia wodna wytwarza około tyle energii, ile zużywają wszystkie transporty na wodzie.
Ten „pakiet zastosowań” dróg wodnych oznacza, że ​​samo finansowanie przez użytkowników za pośrednictwem żeglugi śródlądowej nie byłoby właściwe. Transport komercyjny płaci podatki za korzystanie z rzek i kanałów, chyba że jest to wykluczone w umowach międzynarodowych. Konsekwentne rozszerzenie na inne grupy użytkowników, którzy do tej pory nie uczestniczyli w niezbędnej konserwacji i ekspansji lub tylko w ograniczonym zakresie, wydaje się właściwa. 

link do tej stronki:

https://www.binnenschiff.de/system-wasserstrasse/wasserstrasse/

Gratulujemy pięknych jubileuszy i życzymy dużo zdrowia oraz dalszych sukcesów w pracy żeglugowej! 

Jednocześnie dziękujemy bardzo za materiał o śródlądowych drogach wodnych w Niemczech.

W imieniu Kapituły Bractwa Mokrego Pokładu: Władysław Wąsik - "STARSZY BRAT BMP"