UE inwestuje w ważne projekty transportowe poprzez swój program „CEF”.
Niemcy są zaangażowane w 19 projektów, w tym w Duisburgu.
UE wspiera ożywienie gospodarcze we wszystkich państwach członkowskich, inwestując prawie 2,2 miliarda euro w 140 dużych projektów transportowych. Niemcy uczestniczą w 19 projektach i otrzymują łącznie około 190 milionów euro z Brukseli. Finansowane projekty obejmują żeglugę śródlądową, połączenia multimodalne i paliwa alternatywne.
W Niemczech promuje się budowę i eksploatację multimodalnego terminalu LNG w porcie morskim w Rostocku oraz rozbudowę centralnego połączenia transportowego Morza Bałtyckiego Helsinki-Lubeka. Około 2,75 miliona euro wpłynie na projekt duisport „Logport VI”, w ramach którego na terenie byłej papierni w Duisburgu-Walsum powstanie terminal śródlądowej drogi wodnej. Powinno to umożliwić transport wodny około 50 000 kontenerów. Kolejny projekt: budowa stacji tankowania wodoru w Rotterdamie, Duisburgu i Neuss / Düsseldorf / Kolonia.
Transport wodny śródlądowy zostanie pobudzony poprzez stworzenie większej przepustowości i lepszych połączeń multimodalnych z sieciami drogowymi i kolejowymi, stwierdziła UE. W transporcie morskim nacisk kładziony jest na projekty w dziedzinie żeglugi morskiej bliskiego zasięgu z wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii oraz ustanowienie zasilania z lądu portów w celu ograniczenia emisji ze statków w portach.
W szczególności priorytetowo traktowane są projekty mające na celu poprawę transportu kolejowego, w tym połączenia transgraniczne oraz połączenia portów i lotnisk. Projekty są finansowane w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (CEF).
Przejście na paliwa przyjazne środowisku w transporcie jest finansowane z prawie 142 milionów euro (19 projektów). Wiele projektów obejmuje przebudowę statków w celu wykorzystania skroplonego gazu ziemnego (LNG) oraz budowę odpowiedniej infrastruktury w portach. (O paliwach piszemy na stronie BMP: https://bractwomp.eu/aktualnosci/596-droga-do-zerowej-emisji-co2-oraz-no2 )
UE stwierdziła, że wcześniej były dwa konkurencyjne zaproszenia do składania wniosków. W przypadku wkładów finansowych UE proporcja współfinansowania zależy od rodzaju projektu. Łącznie 23,2 miliarda euro jest dostępnych za pośrednictwem »CEF«.
Celem UE jest zbudowanie nowoczesnego zintegrowanego systemu transportowego, który wzmocni globalną konkurencyjność UE i będzie w stanie sprostać wyzwaniom związanym ze zrównoważonym, inteligentnym wzrostem sprzyjającym włączeniu społecznemu. Pierwszym krokiem do osiągnięcia tego celu jest zapewnienie dobrze funkcjonującej infrastruktury, która może transportować ludzi i towary w sposób wydajny, bezpieczny i zrównoważony. W 2017 r. Fizyczna infrastruktura UE obejmuje ponad 217 000 km linii kolejowych, 77 000 km autostrad, 42 000 km śródlądowych dróg wodnych, 329 kluczowych portów morskich i 325 portów lotniczych.
Informacje oraz zdjęcie pochodzą ze strony:
Programy i inicjatywy finansowania UE udostępniają wsparcie finansowe dla projektów wdrażających TEN-T:
- Instrument „ Łącząc Europę” (CEF) - wsparcie finansowe dla strategicznych inwestycji w infrastrukturę transportową, energetyczną i cyfrową.
- Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) - wspiera inwestycje w kluczowych sektorach poprzez gwarancje finansowe.
- Horyzont 2020 - zapewnia finansowanie projektów badawczo-rozwojowych w celu przeniesienia świetnych pomysłów z laboratorium na rynek.
- Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne (EFSI) , w tym w szczególności:
- Fundusz Spójności (FS) - wspiera projekty zmniejszające różnice gospodarcze i społeczne oraz promujące zrównoważony rozwój w 15 państwach członkowskich objętych polityką spójności.
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) - ma na celu wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej w Unii Europejskiej poprzez korygowanie dysproporcji między jej regionami.
Ogólnie w ramach instrumentu „Łącząc Europę” z budżetu UE na lata 2014–2020 została udostępniona kwota 23,2 mld euro w celu współfinansowania projektów transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T w państwach UE. Od pierwszego roku okresu programowania CEF w 2014 r. ogłoszono sześć zaproszeń do składania wniosków (jedno na rok). W sumie instrument „Łącząc Europę” wsparł do tej pory 794 projekty w sektorze transportu o łącznej wartości 21,1 mld euro.
W Polsce Odrzański Szlak Wodny wraz z Kanałem Gliwickim jest remontowany i modernizowany w 70% za pieniądze unijne. Ogólna kwota wydatkowana na szlak wodny od Gliwic do Szczecina wynosi 1 728 566 730,89 zł. Nie są to wszystkie wydatki jakie ponosi Polska na ten szlak wodny, gdyż należy doliczyć środki wydatkowane na roboty, które nie były dotowane przez UE. Nie ujęto tutaj także wydatków poniesionych na Odrę przez Niemcy.
Wydatki i dotacje z UE wynoszą: wg stanu na dzień 1 lipca 2020 r.:
1. Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego - Przebudowa systemu ochrony przeciwpowodziowej m. Wrocławia - etap I
wartość projektu: 190 028 649,16 zł, dofinansowanie z UE: 122 430 979,72 zł
2. Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (w zakresie obiektów ochrony przed powodzią zarządzanych przez RZGW we Wrocławiu)
wartość projektu: 874 486 052,38 zł, dofinansowanie z UE: 578 478 903,42 zł
3. Modernizacja stopnia wodnego Rędzin na Odrze w km 260,7 – przystosowanie do III kl. drogi wodnej:
wartość projektu:50 012 300,00 zł, dofinansowanie z UE:42 500 000,00 zł
4. Modernizacja stopnia Brzeg Dolny - przystosowanie do III kl. drogi wodnej;
wartość projektu: : 83 149 155,60 zł, dofinansowanie z UE: 70 414 492,70 zł
5. Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW Wrocław - przystosowanie do III kl. drogi wodnej
wartość projektu: 26 066 126,88 zł, dofinansowanie z UE: 22 081 084,28 zł
6. Odbudowa zabudowy regulacyjnej rzeki Odry - przystosowanie do III kl. drogi wodnej, Etap I
wartość projektu: 13 357 689,84 zł, dofinansowanie z UE: 10 671 237,48 zł
7. Remont i modernizacja zabudowy regulacyjnej Odry swobodnie płynącej – odbudowa i modernizacja zabudowy regulacyjnej – w celu przystosowania odcinka Odry od Malczyc do ujścia Nysy Łużyckiej do III klasy drogi wodnej – prace przygotowawcze
wartość projektu: 1 844 262,00 zł, dofinansowanie z UE: 1 557 795,00 zł
8. Odbudowa zabudowy regulacyjnej rzeki Odry - przystosowanie do III klasy drogi wodnej, na odcinku od miejscowości Ścinawa do ujścia Nysy Łużyckiej - ETAP II
wartość projektu: 117 168 350,63 zł, dofinansowanie z UE: 84 216 759,22 zł
9. Odbudowa zabudowy regulacyjnej rzeki Odry - przystosowanie do III kl. drogi wodnej, Etap I
wartość projektu: 13 357 689,84 zł, dofinansowanie z UE: 10 671 237,48 zł
10. Modernizacja śluz odrzańskich na Kanale Gliwickim, na odcinku w zarządzie RZGW Gliwice - przystosowanie do III klasy drogi wodnej - Etap II
wartość projektu: 69 736 679,15 zł, dofinansowanie z UE: 59 276 177,27 zł
11. Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW Gliwice - przystosowanie do III kl. drogi wodnej
wartość projektu: 121 645 574,95 zł, dofinansowanie z UE: 97 837 245,73 zł
12. Modernizacja stopnia Chróścice - przystosowanie do III kl. drogi wodnej
wartość projektu: 79 488 697,11 zł, dofinansowanie z UE: 51 324 252,57 zł
13. Modernizacja śluz odrzańskich na Kanale Gliwickim, na odcinku w zarządzie RZGW Gliwice - przystosowanie do III klasy drogi wodnej - Etap II - prace przygotowawcze
wartość projektu: 6 268 120,36 zł, dofinansowanie z UE: 1 999 508,87 zł
14. Modernizacja oznakowania nawigacyjnego szlaków żeglownych na śródlądowych drogach wodnych Szczecińskiego Węzła Wodnego wraz ze sprzętem do obsługi
wartość projektu: 870 000,00 zł, dofinansowanie z UE: 730 594,42 zł
15. Modernizacja systemu monitoringu wizyjnego śródlądowych dróg wodnych systemu RIS
wartość projektu: 454 977,00 zł, dofinansowanie z UE: 386 730,45 zł
16. „Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW Gliwice – przystosowanie do III klasy drogi wodnej” Faza II
wartość projektu: 53 128 662,99 zł, dofinansowanie z UE: 40 011 665,71 zł
17. Zakup specjalistycznych jednostek pływających oraz specjalistycznego wyposażenia na potrzeby RZGW Szczecin, niezbędnego do prac przy utrzymaniu śródlądowych dróg wodnych
wartość projektu: 27 503 743,00 zł, dofinansowanie z UE: 11 777 700,00 zł.
Łączna wartość dotacji UE do w/w prac wyniosła: 1 206 366 364,32 zł.
Powyższe dane pochodzą z Centralnego Systemu Teleinformatycznego: https://mapadotacji.gov.pl/
Należy zaznaczyć, że dwie pierwsze pozycje dotyczą wydatków na ochronę przeciwpowodziową i tylko w niewielkim stopniu miały one wpływ na poprawę żeglowności Odry. Nie mniej jednak możemy się spotkać z pytaniem: po co wydajemy tyle pieniędzy skoro i tak niewiele towarów wozi się tym szlakiem wodnym? I tutaj z odpowiedzią jest problem. Jeszcze niedawno, bo za moich lat pracy w „ŻnO” wożono Odrą i Kanałem Gliwickim ok. 12 milionów ton towarów bez przewozów lokalnych. Problem upadku gospodarczego Polski, a szczególnie zaprzestanie eksportu węgla, zmniejszenie produkcji stali, nawozów sztucznych negatywnie odbił się na żegludze śródlądowej. To jednak za główną przyczynę upadku żeglugi towarowej należy uznać zaniedbania w utrzymaniu szlaku żeglownego od 1997 r., a szczególnie niewłaściwa gospodarka wodna doprowadziły, że na Odrze mamy notoryczny brak odpowiednich warunków nawigacyjnych do uprawiania bezpiecznej i opłacalnej żeglugi towarowej. Warunkiem powrotu przewozów towarowych jest doprowadzenie Odrzańskiej Drogi Wodnej do żeglowności z maksymalnie długim okresem nawigacyjnym od Gliwic do Szczecina.
Wymiana towarowa Polski z krajami unijnymi obecnie oparta jest w 80% procentach o transport samochodowy. Jest on najbardziej kosztowny i szczególnie szkodliwy dla środowiska naturalnego. Przebieg Odrzańskiego Szlaku Wodnego jest zgodny potokiem masy towarowej w eksporcie (i imporcie) do (i z) zachodniej Europy oraz do portu morskiego jakim jest Szczecin. Mamy dwa dogodne połączenia z zachodnimi drogami wodnymi poprzez: Kanał Odra Sprewa i Kanał Odra Hawela, którymi możemy wozić towary barkami aż do Francji! Najszybciej można osiągnąć opłacalną żeglowność budując dalsze stopnie wodne na Odrze lub wybudowanie kanału lateralnego do połączenia z Kanałem Odra Sprewa.
Trudno jest pogodzić oczekiwania ekologów z planami budowy kolejnych stopni wodnych. Podnoszone hasło „renaturyzacji rzek” jest nierealne do wykonania. Nie można „renaturalizować” przy pomocy koparki, likwidując istniejące budowle wodne i jednocześnie niszcząc wraz z nimi powstałe tam ekosystemy! Trudno sobie wyobrazić ponowne zalanie Żuław i innych osuszonych oraz zamieszkałych terenów. „Renaturyzacja rzek” nie zatrzyma na tyle wody w ich korytach aby można było ją wykorzystać w okresach suszy. Ludzkość od "tysięcy" lat gromadzi wodę do celów spożywczych, higienicznych, gospodarczych, rolniczych oraz dla przemysłu. Jeśli zgodnie z wolą ekologów zaprzestaniemy zatrzymywać wodę i nie będziemy jej gromadzić na okresy suszy doprowadzimy w szybkim tempie do katastrofy ekologicznej w naszym regionie! Jednym ze sposobów gromadzenia wody jest stopniowanie rzek i budowanie zbiorników retencyjnych. Także niszczenie urządzeń przeciwpowodziowych nie zapobiegnie katastrofalnym powodziom czy deszczom nawalnym.
Powyższe dane zebrał i zaopatrzył krótkim komentarzem: Władysław Wąsik