Statek szkoleniowo-badawczy "Horyzont II"
W dniu 10 września 2001 r. przed wyruszeniem w rejs statku szkolno-badawczego Horyzont II na Spitsbergen odwiedził nas 0. Mirosław, duszpasterz ludzi morza z grupą kleryków ze Zgromadzenia Ojców Redemptorystów. Nasi goście zwiedzili statek, a 0. Mirosław zapewnił nas, że odprawi Mszę św. o dobrą pogodę podczas rejsu i szczęśliwy powrót do kraju z Archipelagu Svalbard. Po odprawie o godz. 1502 statek rzucił cumy i wyruszył w podróż morską na Spitsbergen. Bałtyk po ostatnim sztormie na początku podróży nie był dla nas zbyt łaskawy.
11 września na podejściu do Kopenhagi dowiedzieliśmy się o straszliwym ataku terrorystycznym na World Trade Center w Nowym Jorku. Po tym wydarzeniu cały czas prowadziliśmy rozmowy wśród załogi, naukowców PAN oraz studentów III roku wydziału elektrycznego WSM z Gdyni. Po zabunkrowaniu paliwa na redzie Kopenhagi Horyzont II kontynuował rejs do Horsundu na Spitsbergenie, gdzie zawinął dnia 17 września i rzucił kotwicę.
Rozpoczął się wyładunek ekwipunku i żywności ze statku na amfibię dla naukowców z Polskiej Akademii Nauk, którzy będą zimowali w Polskiej Stacji Polarnej. W godzinach wieczornych Horyzont II udał się do Fiordu Petuniabukta po studentów z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza z Poznania, którzy na zboczach gór spędzili lato przeprowadzając badania. Następnym etapem podróży była stolica Svalbardu Longyaerbyen 78°N szerokości, gdzie studenci i załoga zwiedzili to najdalej wysunięte miasto na północy kuli ziemskiej. Jest ono pod protektoratem Norwegii. Połączenie z lądem odbywało się za pośrednictwem speed boat. Na statku odwiedziły nas dwie Polki, Marta i Ewa, które studiują na tutejszym uniwersytecie. Dwóch uczestników podróży wyokrętowało w stolicy Svalbard udając się samolotem do Polski via Norwegia.
Atrakcją tego rejsu był udział dwóch pilotów Lakarewicza i Rudowskiego, motolotniarzy z Aeroklubu Gdańskiego. Oni jako pierwsi na świecie dokonali motolotnią lotu na Spitsbergenie w Hornsundzie.
W Hornsundzie postawiono krzyż będący wotum dziękczynnym ludzi uratowanych z katastrofy helikoptera w 1980 r. polarników, którzy spadli z góry. Dla informacji podam, że w tym miejscu u podnóża krzyża dziękczynnego Ksiądz Prymas Kardynał Józef Glemp odprawił Mszę św. W niedzielę wg relacji Jerzego Burzyka z Katowic, mojego przewodnika po Hornsundzie dowiedziałem się, że przybywają tutaj pielgrzymi, aby w skupieniu pomodlić się. Dla ludzi wierzących krzyż ten sprawuje funkcję kościoła.
Rejon ten jest często odwiedzany przez niedźwiedzie. Jest to rezerwat przyrody, bez broni nie powinno się tutaj poruszać dla osobistego bezpieczeństwa. Na wyprawę na lodowiec nie starczyło nam czasu, trzeba było wracać na statek. Po załadunku ekwipunku wracających polarników do kraju dowieziono amfibią na statek, którzy donośnym śpiewem pożegnali Spitsbergen.
Utkwiły mi w pamięci słowa piosenki: „tyś mnie wychowało - tyś mi szkołę dało” (słowa piosenki odnosiły się do panującego tutaj srogiego klimatu, oddalenia od rodziny i kraju).
Ze stacji polarnej naukowcy, którzy pozostali na zimę pożegnali Horyzont II wystrzałem rakiet kolorowych, co rozświetliło niebo nad Hornsundem, a statek szkolnobadawczy odwzajemnił się donośnym rykiem syreny okrętowej.
Spitsbergen jest wyspą odkrytą w 1596 r. przez Wiliama Barentsa. Ta największa wyspa w archipelagu Svalbard (zimne wybrzeże) znajduje się na Morzu Arktycznym, liczy 39 tys. kilometrów kwadratowych. Zamieszkuje ją około 3 tys. ludzi. Najwyższy szczyt 1717 m n.p.m. Znaczna powierzchnia zajęta jest przez lodowce. Znajdują się tutaj złoża uranu, węgla kamiennego, rozkwita rybołówstwo oraz turystyka w okresie letnim. Na wyspie znajduje się Góra Piłsudskiego 1033 m, Szczyt Kopernikus 1055 m. Nazwy te nadano przed wojną w 1934 r. podczas pierwszej polskiej wyprawy badawczej na Spitsbergen. Powstała pierwsza mapa geologiczna północno-zachodniej części Ziemi Torella.
Krzyż na skałach Wilczekodden, na północnym brzegu Isbjǿrnhamna, w pobliżu Polskiej Stacji Polarnej został wzniesiony w roku 1982 przez uczestników IV Wyprawy Polarnej Polskiej Akademii Nauk na Spitsbergen.
Wspomnieniami dla Czytelników podzielił się ANDRZEJ SAMEREK st. oficer Horyzont II. Wspomnienia te ukazały się w biuletynie Stella Maris Zdjęcie statku Horyzont II pochodzi ze strony Uniwersytetu Morskiego w Gdyni: https://umg.edu.pl/armator/horyzont-II
natomiast Krzyż na skałach jest ze strony: https://deon.pl/po-godzinach/krzyz-na-koncu-swiata-czyli-polskie-sanktuarium-na-spitsbergenie,375091
Ps. Od 1978 r. do chwili obecnej znajduje się na Spitsbergenie stała Polska Stacja Badawcza PAN w Hornsundzie. Do Gdyni powróciliśmy szczęśliwie dnia 30 września 2001 r. pod dowództwem kapitana żeglugi wielkiej Romana Matulewskiego, miłego i sympatycznego dowódcy statku, który swoją postawą stworzył wspaniałą atmosferę wśród załogi. Dzięki niemu rejs szybko upłynął i mogliśmy znowu ujrzeć ojczysty kraj i spotkać się ze swoimi bliskimi.
SS HORYZONT II: Założenia projektowe sformułował kpt.ż.w. Zbigniew Burciu, statek dla potrzeb szkoleniowych Akademii Morskich w Gdyni i Szczecinie oraz jako platforma czarterowych rejsów badawczych w tym wypraw polarnych. Statek, jako ”Horyzont II”, został zwodowany w 1999 r., podniesienie bandery nastąpiło 28 kwietnia 2000 r. W pierwszy bałtycki rejs szkoleniowy „Horyzont II”, pod dowództwem kpt.ż.w. Juliana Witkowskiego, wyszedł 9 maja 2000 roku, a pod koniec czerwca popłynął w swą pierwszą podróż na Spitsbergen. Odchodzącego na emeryturę Juliana Witkowskiego zastąpił dotychczasowy starszy oficer kpt.ż.w. Roman Matulewski, nowy statek zaprezentowany został na EXPO 2000 w Wilhelmshaven. Po wrześniowym, drugim już rejsie na Spitsbergen, „Horyzont II” wyszedł w swą najdłuższą jak dotąd podróż z zaopatrzeniem dla polskiej stacji na Wyspie Króla Jerzego w Antarktyce. Podczas trwającej 3 miesiące wyprawy pokonał dystans 18 698 mil morskich, zawijał do Las Palmas, Santos i Punta Arenas. Statek realizuje praktyki marynarskie i radarowe dla studentów AMG i uczniów średnich szkół morskich w krótkich bałtyckich rejsach oraz dwie 3- 4-tygodniowe podróże do Arktyki. Statek także zaopatruje stacje – żywność, paliwo, materiały niezbędne do funkcjonowania stacji, sprzęt badawczy. Bieżącą eksploatacją statku, dbaniem o jego stan techniczny i sukcesywną modernizację, zajmuje się Dział Armatorski AMG. Kończąc 15 rok służby w barwach AMG i przygotowując się do 35 podróży na Spitsbergen, „Horyzont II” przeszedł wiosną b.r. remont odnowienia klasy 5-letniej. W latach 2000 – 2014 „Horyzont II” odbył 242 rejsy szkoleniowe w tym 34 na Spitsbergen i 1 do Antarktyki, przebył prawie 210 tys. Mm, przeszkolił ok. 3600 studentów.
Stella Maris – tytuł przypisany Najświętszej Maryi Pannie, oznaczający Gwiazdę Morza, Gwiazdę wszystkich mórz. Prawdopodobnie stąd też mamy określenia dla Maryi takie jak Gwiazda Zaranna lub Gwiazda Poranna.
Duszpasterstwo Ludzi Morza Centrum Stella Maris jest organizacją Kościoła Rzymskokatolickiego, która służy ludziom morza, oferując im gościnność, pomoc socjalną oraz posługę duchową.
DLM Stella Maris obecne jest w Gdyni, Gdańsku, Szczecinie i Świnoujściu.
Duszpasterstwo Ludzi Morza, działa pod auspicjami Papieskiej Rady do spraw Duszpasterskiej Troski o Migrantów i Ludzi w Drodze.
Krajowym Promotorem Dzieła Duszpasterstwa Ludzi Morza jest Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Ryszard Kasyna.
Występuje na świecie pod angielską nazwą „Apostleship of the Sea” (AOS), bądź też pod łacińskimi nazwami: „Apostolatus Maris” lub „Stella Maris”. Działalność jest adresowana do grup zawodowych pracujących w wyjątkowo trudnych warunkach, w długotrwałej rozłące z rodziną, z dala od domu i lokalnego Kościoła.
Ludzie morza na całym świecie stanowią społeczność liczącą obecnie około milion pięciuset tysięcy marynarzy floty handlowej i czterdzieści jeden milionów zatrudnionych w rybołówstwie. Należy podkreślić, że w skali światowej 90% towarów przewożonych jest drogą morską.
Andrzej Zygmunt Samerek – absolwent TŻŚ 1965, na spotkaniu BMP w izbie pamięci w dawnej siedzibie TŻŚ.
