Obowiązujące od niedawna akty prawne:
1. Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej ( Dz.U. 2023 poz. 1588)
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 sierpnia 2023 r. w sprawie wykazu stanowisk na statkach, minimalnego składu załogi statków na śródlądowych drogach wodnych, przeprowadzania egzaminu i sposobu działania komisji egzaminacyjnych
(Dz.U. 2023 poz. 1697)
3. Dyrektywa delegowana Komisji (UE) 2020/12 z dnia 2 sierpnia 2019 r. uzupełniająca dyrektywę Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2017/2397 w odniesieniu do standardów dotyczących: kompetencji oraz
odpowiadających im wiedzy i umiejętności, egzaminów praktycznych, zatwierdzania symulatorów oraz stanu
zdrowia
z dnia 2 sierpnia 2019 r. (Dz .Urz.UE.L 2020 Nr 6, str. 15)
powodują, że kluczową w procesie uzyskiwania unijnych świadectw, patentów i zezwoleń na wszystkich poziomach t. j. podstawowym, operacyjnym i zarządzania jest rola jednostek edukacyjnych czyli szkół i uczelni kształcących w zakresie żeglugi śródlądowej zgodnie ze standardami kompetencji oraz odpowiadającymi im wiedzą i umiejętnościami określonymi w załączniku I przepisów wydanych na podstawie art. 17 ust. 1 dyrektywy 2017/2397, które uzyskały uznanie ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej.
Jednostkę edukacyjną uznaje się, na jej wniosek, jeżeli:
1) cele szkolenia, treści dydaktyczne, wyposażenie i sprzęt dydaktyczny, metody szkolenia, formy prowadzenia zajęć, procedury dotyczące prowadzenia szkolenia, w tym również symulatory, jeżeli są wykorzystywane w szkoleniu, oraz materiały szkoleniowe umożliwiają kandydatom osiągnięcie wymaganych wiedzy i umiejętności dla uzyskania dokumentów kwalifikacyjnych objętych uznaniem;
2) posiada wykwalifikowaną kadrę dydaktyczną wykazującą się znajomością objętych programem szkolenia;
3) posiada ważny certyfikat systemu zarządzania jakością obejmujący procesy dotyczące szkolenia i przeprowadzania egzaminów.
Pobieżne porównanie treści aktualnej podstawy programowej szkół z wymaganą wiedzą i umiejętnościami zawartymi w dyrektywie wskazują na znaczną zbieżność treści.
Załączona tabela porównawcza (Dyrektywa a program) wymaga jeszcze pogłębionej pracy. Najlepiej aby wykonana li ją nauczycieli przedmiotów zawodowych nauczyciele praktycznej nauki zawodu w tym załogi statków szkolnych.
Treści podstawy programowej wskazują, że jej autorzy znali „zawartość” dyrektywy.
Wydaje się zatem, że przy odpowiednim rozłożeniu akcentów dydaktycznych w nauczycielskich rozkładach nauczycieli (tematach lekcji) istnieje szansa uzyskania uznania ministra w zakresie wiedzy zarówno na poziomie operacyjnym jak
i zarządzania.
Obecne rozłożenie terminów egzaminów zawodowych (kompetencyjnych) oraz wadliwe moim zdaniem przeprowadzanie praktyk zawodowych, które są zbyt krótki a ponadto częściowo odbywają się na statkach morskich powoduje np. że:
-absolwent łatwiej osiągnie świadectwo motorzysty (nie unijne) od świadectwa marynarza (unijne),
-biorąc pod uwagę pięcioletni okres nauki, droga (czas) absolwenta do uzyskania patentu kapitana może być dłuższa od nie absolwenta.
• TWO.08. Planowanie i prowadzenie żeglugi po śródlądowych drogach wodnych i morskich wodach wewnętrznych
• TWO.09. Obsługa siłowni statkowych, urządzeń pomocniczych i mechanizmów pokładowychy
Przedstawione powyżej tytuły egzaminów zawodowych dotyczą egzaminów, które odbywają się:
TWO 08 w klasie trzeciej (kompetencje załogi pokładowej),
TWO 09 w klasie piątej (kompetencje załogi maszynowej).
Nietrudno zauważyć że uczeń klasy trzeciej posiada niewielkie umiejętności praktyczne w stosunku do wymogów dyrektywy.
Wnioski:
1. Odnaleźć analogiczne wymogi pomiędzy dyrektywą a podstawą programową n. p. jak w tabeli „Dyrektywa a program”.
2. Zwrócić się do ministra o uznanie zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 2023r o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej (najlepiej wszystkie szkoły razem).
3. Wdrożyć projektowanie reformy praktyk zawodowych. Zachęcać uczniów szczególnie zainteresowanych pływaniem do odbywania dodatkowych praktyk wakacyjnych. Poszukiwać wśród armatorów krajowych i zagranicznych chętnych do współpracy w odbywaniu praktyk przez uczniów.
4. Wszystkim uczniom piętnastoletnim natychmiast wydawać żeglarskie książeczki pracy.
5. Dążyć, by absolwenci wychodzący ze szkoły posiadali przynajmniej możliwe do uzyskania uprawnienia krajowe:
- patent młodszego stermotorzysty (90 dni praktyki lub 30, gdy posiada patent sternika motorowodnego)
- świadectwo motorzysty (wystarcza posiadanie świadectwa ukończenia szkoły ponadpodstawowej prowadzącej kształcenie w zakresie żeglugi śródlądowej)
Serdecznie pozdrawiam
Henryk Pierchała
Załączam:
1. Tabela. Standardy kompetencji wg. Dyrektywy podzielone przeze mnie na wiedzę i umiejętności (zapewne z błędami).
2. Tabela do opracowania z przykładami. Dyrektywa a program.
3. Wymogi dla niektórych stanowisk według ROZPORZĄDZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY
z dnia 17 sierpnia 2023 r.
w sprawie wykazu stanowisk na statkach, minimalnego składu załogi statków na śródlądowych drogach wodnych, przeprowadzania egzaminu i sposobu działania komisji egzaminacyjnych.
Henryk Pierchała
W załącznikach:
1.Dziennik Ustaw – 4242 – Poz. 991 TECHNIK ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ 315216 KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE
2.USTAWA z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o czasie pracy na statkach żeglugi śródlądowej1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY
3. STANDARDY KOMPETENCJI ORAZ ODPOWIADAJĄCE IM WIEDZA I UMIEJĘTNOŚCI